REHBERLİK

ÖĞRETMEN VE REHBERLİK

Rehberlik bireyin sağlıklı bir biçimde gelişebilmesi, istenilen davranış ve uyumu
gösterebilmesi için, gerekli oian yorum, planlama ve karar verebilmesine yarayacak bilgi,
beceri kazanabilmesi yolunda yapılan metotlu ve profesyonelce yardımları kapsamaktadır.
Rehberlik eğitimle eşanlamlı olmamakla birlikte, eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu nedenle
Çağdaş eğitim, rehberliği kendi bünyesİ içinde düşünmek zorundadır ve ekip çalışmasını
gerekli kılmaktadır.

Değeli meslektaşlarım; sağlıklı bir toplum yetiştirmek istiyorsak, öğrencilerimizi
tanımakla işe başlamalıyız, tanımak basit gibi gelmekte isede oldukça zor ve çaba
sarfedilmeyi gerektiren bir iştir.

Ancak bu zorunlu ve zorolarak gördüğünüz olayı kolayca başarabileceğinize önce
kendimizin inanması gerekmektedir. Bu konuda harcayacağınız çabayla, kendi gençlik,
çocukluk yıllannızda düştüğünüz sıkıntılı ve bunalımlı dönemi kendi öğrencileriniz kolayca
ve az hasarla atlatabilsınler, yarının mutlu

Geleceğine güvenle bakan dengeli bir toplum yaratmanın gururunu yasayın. Kısacası bu
dönemin belirgin özelliği olarak gencin kendi kendisi ile barışık ve uyum içinde olmadığı,
kendisiyle barışık olmayan bireyin ise başkaları ile hiç barışık olamayacağı düşünülürse; bize
düşen görevin ne denli önemli oldugunu anlayabiliriz, tek amacımız gençleri kendisi ve
çevresiyle barışık tutabilmektir.

Tüm bu ve buna benzer özellikleri öğretmen olarak bilmekteyiz, ancak bilmek kadar
uygulamak ta ayn bir çaba ve özveri istemektedir, işte rehberlik ve ona bağlılık burada
başlamaktadır.

Bu ve buna benzer nedenlerden dolayı;

Öğretmeni erim İzin derse ilk girdiği zaman hemen dersin konusuna basİamamah,
kendisini sınifa dostça takdim edip, öğrencilerinde öğretmenlerim ve arkadaşlarım
tanımalanna zaman ayırmalıdır.

Öğrencilere okutacağınız dersin genel sınırları, özellikleri, ileriki hayatta nasıl
kullanılabileceği hakında bilgi yeriniz.

Öğrencilere dersinize nasıl çalışacakları hususunda yardım ediniz, dersinizle ilgili olarak
karşılaştıktan güçlüklerde onlara rehberlik yapınız, kütüphaneden nasıl yararlanacaklanni
öğretmiz.

Dersiniz! mümkün oldukça birey seli eşririmz. her öğrenciden aynı başarıyı beklemeyiniz.

Öğrencıye yardım hususunda okul İdaresi, rehberlik servisi ve diğer öğretmenlerle
işbirliği yapınız

Öğrencilerinizİn okuma, oyun ve boş zaman İlgilerim belirlemeye çalışınız.

Ögrencilennizde gözlediğiniz davranışların niçin ve nasıllarım arasınınız,
Bir problem karşısında önce öğrencinin durumu nasıl gördüğünü ve bu durum için ne
gibi çözüm düşündüğünü kendi ağzından dinledikten sonra lüzumlu aydınlatmalara
geçebilirsiniz.

Sınıfınızda demokratik bir hava yaratınız, grup çalışmalarına önem vererek öğrencilerde
"Bir gruba ait olma duygusu" yaratınız, her öğrencinin bir fahyete katılmasma yardımcı
olunuz,

Öğrenci lerinize dersinizde başarısızlıktan ziyade basan zevkİnİ tattinnız, onların
başansızlıklarından daha çok başarılı yönlerim dile getiriniz.

Öğrenci l eri nizde görülecek bedensel ve psikolojik olumsuzluklara karşı uyanık
bulununuz.

Her fırsatta velilerle görüşerek çocuğun gehçmesinde onların işbirliğini sagiayuuz.
Onları çocuğun gelişmesmden haberli kılmız.

Her öğrenci ile her dönem hiç değilse bir defa mülakat yapınız; dersinizde karşılaştığı
güçlükleri hoşlandığı konulan, ilgileri vb. durumları sorunuz ve rehberlikte bulununuz.

ÖĞRETMENLER SINAV STRESÎNI NASIL AZALTABİLİRLER

Columbia Üniversitesi Teachers College a (Eğitim Fakültesi) göre herhalde
Amerikalı öğrenciler dünyanın en fazla test alan öğrencileridir. Bu öğrenciler her yıl
100 milyondan fazla standart test almaktalar. Bu testlerin sonuçları eğitimciler, veliler,
okul yöneticileri ve kamu oyu tarafından çok cıddiye alınmakta çünkü test sonuçları
okul ve öğretmen başansını göstermekte ve bir çocuğun gelecekte girebileceği
okulları belirleyebilmekte.

Teksas fi yuva ve birinci sınıf öğretmeni Chariotte Sassman a göre test
sonuçları en ince detaylara kadar inceleniyor ve gazetelerde yayınlanıyor. Böylece
örnek okullar öne çıkarılıyor, Velilere düşen ise evlerini satıp en iyi test sonuçları
bulunan okul ve mahailelere yakın yerlerde ev almak.

Tabii bütün bunların stresi öğrencilerin üzerinde hissedilmekte. Testlere hazır
en iyi öğrenciler bile stresi yaşıyor. Test olacağı haberi geidiğinde terlemeye
başlıyor..mide kramplanyta savaşmak zorunda kalıyorlar.

New Jersey de bir okulun hemşiresi test endişesinin öğrencinin sınavdaki
performansının ciddi şekilde etkileyecek boyutlarda olabildiğin! belirtiyor.

Peki bu standart testleri bu kadar stresli yapan nedir? Öncelikle testlerin veriliş
biçimi. Test süresi çok kesin olarak belirteniyor, sınav yönergeleri genellikle çok
karışık ve kurallar esnek değil. Çoğu öğretmen ve öğrenci için bu durum normal
olarak sınıflarındaki gerçekten çok farklı. Hatta sınıftaki oturma düzeni bile bu
sınavlar için değiştiriliyor.

Bu sınavlarda öğretmenler doğa! olarak yaptıkları gibi öğrencilerine yardım
edemiyoriar ya da eğer gerekiyorsa sınav süresini uzatamıyorlar.

Aşağıda bu stresli ortamı öğretmenlerin bazı davranışlarıyla nasıl

yumuşatabilecekierini göreceğiz:

Pozitif bir atmosfer yaratın. Tamam kendinizi kaybetmeyin.-bu sadece bir test ile
ciddi olarak yapabileceğinizin en iyisini yapın arasında bir orta nokta tutturmaya
çalışın. Öğrencilerle sınav öncesinde konuşarak onların endişelerin!
seslendirmelerine yardımcı olun.

Testi korkarak beklemelerine engel olun. Yeni kalemler verin, küçük ödüller
düşünün..

İyi öğrenciler için test bir kendini gösterme aracı olabilir. Yalnız burada dikkat
edifmesi gereken standart testlerin öğrenci İle ilgili her şeyi ölçmemesi.

Zaman yönetimi uygulayın. Yıl içersinde zamanı sınırlı tuttuğunuz testlerle
öğrencilerin pratik yapmasını sağlayın.

Velileri işin içine şokun. Testten önce eve bir mektup gönderin ve hangi testin
hangi amaçla ne zaman verileceğim söyleyin. Veliler genellikle çocuklannın test
performansları iie ilgili olarak endişe duyariarve bu endişeleri çocuklanna yansır.
Velilere sadece sınav başansı için değil bütün yıl boyunca çocuklanna destek
olmalarım önerin. ABD de yapılan bir araştırma sekizinci sınıf standart matematik
sınav sonuçlanndaki farkın % 90 inin üçfaktöre bağlı olduğunu göstermiştir. Bunlar;

velilerin etkisiyle okula devam, evde okunan kitaplar ve kontrollü televizyon izleme.
Aslında bunların kontrolü bütün yılın başansını etkilemekte.

Son olarak kendinize yönelik olarak neler yapabilirsiniz? Öğrencilerin sınav
endişesi bulaşıcı olabilir. Ayrıca öğretmenlerin kendileri de bir yerde test sonuçları
kendi başanlarını da yansıtacağı İçin endişe duyuyor olabilirler. Ama öğretmenler
rahat olursa öğrencileri de rahatlatabilirler

öğrencilerden ipuçları.

önce bildiğim soruları cevaplarım ve hemen cevaplayamadıklanmı sonraya bırakırım

Sınava başlarken öğretmenim! dikkatle dinlerim ve bütün yönergeleri dikkatlice
okurum. Bu sayede aptalca hatalar yapmam

Doğru cevabı hemen bildiğim! düşünsem de diğer cevap seçeneklerim de okurum

Eğer erken bitirirsem cevap anahtarım dikkatlice gözden geçiririm, sorulara iki doğru
cevap işaretlemediğimden emin olurum.

SINIFTA DÜZENİ SAĞLAYABİLME

Sınıfta düzeni sağlayabilmenin anahtarı istenmeyen davranışların öğrenilmeden önce

önlenmesidir.

"Sınıfta azılı öğrenciler" sözcüklerim kime söylerseniz mutlaka herkesin anlatacağı bir
hikayesi vardır. Sürekli öğrencilere çelme takan dördüncü sınıf öğrencisi..ikinci sınıfta hep
kızları ağlatan çocuk..eve dönüş yolunda arkadaşlarım bekleyip korkutan altınca sınıf
Öğrencisi..

Eğer bazılannın iddia ettiği gibi "sınıfta azılı öğrenci" davranışı çocukluğun normal ve doğal
bir parçası ise neden bu ömeklen çok keskin hatlarıyla hatırlıyoruz ve bunlar bize acı veriyor?

Artık biliyoruz ki bu tip davranışlar çocuklar için normal, doğal ve kabul edilebilir davranışlar
değil. Bunlara maruz kalan küçük öğrenciler, gençler hem fiziksel olarak hem de psikolojik
olarak zarar görüyorlar. Sınıfta azılı öğrenci olanlar saldırgan ve tacizkar yetişkinler oluyorlar.
Ve burada etkilenen sadece azılılar ve kurbanları değil onların etrafındaki herkesin dikkati
dağılıyor, korkuyorlar ve üzülüyorlar. Sınıfta bu tıp davranışlar öğrencileri Öğrenmekten
öğretmenleri öğretmekten alıkoyuyor.

Kurbanların bu davranıçlara maruz kalmamayı öğrenmeleri gerekirken bu davranışı
sergileyenlerin de İnsanlarla başka biçimlerde etkileşim kurabilmeyi öğrenmeleri gerekiyor.
îşte öğretmenire burada ciddi görevler düşüyor. Herkesin kendisini güvende hissedeceği
pozitif bir ortam yaratarak bu tipte davranışlar olma olasılığım bile ortadan kaldırmamız
gerekiyor.

Yanlışları düzeitm

Bir problemi çözebilmek için önce onu tanımlamak gerekir. Sınıfla azılı öğrenci davranışları
ite ilgili de birçok yanılgı ya da yanlış İnanış vardır. Aşağıda "doğru" ya da "yanlış" diye
cevaplay ab ileceğiniz 10 inanış var. Bu sorulara vereceğiniz cevaplar bu davranış biçiminin
içyüzünü gözler önüne serecektir. Her sorunun okunması ve tartışılarak buralardaki
yanlışların düzeltitmeleri gerekir. Bunu yaparken ögrencilerinize aşağıdaki dört kavramdan
sözedin. Bu kavramları tarüsmaya şokun.

o istenmeyen bu davranışın gerçekleşmesi için iki kişi gerekir; "ezen" ve "ezilen'
o "ezenler" güçlü ve üstün hissetme ihriyacındadırlar
o "ezenler" başkalarından daha güçlü hissetmek isterler
o "ezenler" güçlerim kullanarak başkalanna zarar veriirler

Sonra bu inanışlara verilmiş olan cevaptan okuyun. Öğrencilerin görüşleriyle bunlar çelişiyor
mu? Varsa farklılıkları tartışın. Hatta bilginin önemini göstermek için doğru cevapları kağıda
dökerek öğrencilere dağıtın.

Tartışmanın sonunda herkesin onaylayacağı bir "azılı öğrenci davranışı" tanımı bulun. Farklı
sözcüklerle de ifade edilse aşağıdaki temel kavramları kapsayan bir tanım olmasına dikkat
edin.

"Sınıfla azılı öğrenci dav ranışı" ya da" ezici" davranış:

o fiziki olarak daha kuvvetli ve daha güçlü birisinin kendinden daha küçük ya da güçsüz
birisini sürekli olarak ve isteyerek korkutması ve ona zarar vermesidirUzlasma becerileri
Öğrenilebilir mi?

insanlar arasında anlaşmazlık kaçınılmaz ve doğaldır ve bu her zaman zararlı ya da kötü bir
şey değildir. Anlaşmazlığın yapıcı ya da yıkıcı olması onu nasıl yönettiğimize bağlıdır. Yıkıcı
anlaşmazlıklar ilişkileri bozar, kendimizi kötü hissetmerruze neden olur ve ilerde problem
yaratır. Yapıcı anlaşmazlıklar ise öğrenmemize, kendimizi geliştirmemize yardımcı olur ve
daha iyiye değişmemizi sağlar. Daha açık fikirli ve toleranslı oluruz. Başkalannın
perspektilinden bakmayı öğreniriz ve baskalannın fikirlerim daha kolay kabul edebiliriz.

Anlaşmazlıkları çözme ve uzlaşma becerilerinden herkes yararlanabilir. Sınıftaki azılılar bu
sayede korkutmak ya da güç kullanmak yerine problemleri çözebilmenin gerçek gücünü
öğrenebilirler. Kurbanlar pes etmek ve sinmek yerine çözüm aramayı öğrenirler. Sınıfınız
herkesin bir arada bulunmaktan hoşlanacağı bir vere dönüşür.
Araştırmalar anlaşmazlıkları çözme programlannın başanlı olduğunu gösteriyor.

Eğer okulunuzda böyle bir program yoksa hiç değilse ögrencilerinize aşağıdaki temel
kavramları öğrelebil irsiniz. Aşağıdaki "Uzlaşma için 8 Adım" I tahtaya ya da devamlı
durabileceği bir yere yazın ve asın. Her adımı öğrencilerin izi e tartışın ve önerilen davranışları
uygulayarak, rollere dönüştürerek pekiştirin. Ancak uzlaşma becenlerinin bir günde
öğrenilmediğim ya da öğretilmediğim unutmaym. Bu 8 adımı öğrencilerinizin yanlannda
taşyabilecekleri şekle de getirip dağıtabilirsiniz.

Uzlaşma için 8 Adım

1. Sakın olun. Bir anlaşmazlığı kızgınken ya da karşı taraf kızgınken çözmeye çalışmayın. Bir
ara verin ya da 24 saat sonra tekrar bir araya gelin.

2. Anlaşmazlığı tarif edin. Herkes kendinegöre tarif etsin. Bunu yaparken birbirinizi
yermeym, asağılamayın. Herkes kendi tarafından tarif etse de kimse haklı ya da haksız
değildir.

3. Anlaşmazlığa neyin sebep olduğunu tarif edin. Hangi olaylar sonucu? önce ne oldu?
Sonra? Anlaşmazlık küçük bir fikir ayrılığı olarak mı başladı? Bu anlaşmazlığa nasıl döndü?
Anlaşmazlığı birisinin halası olarak tanımlamayın.

4. Anlaşmazlığın sizde uyandırdığı duyguları tarif edin. Herkes kendi ifadelerim kullansm.
Dürüst olun. Başkalarım suçlamayın.

5. Karşı taraf konuşurken dikkatle ve saygılı biçimde dinleyin. Karşı tarafın bakış açışım
anlamaya çalışın. Karşı tarafın sözünü kesmeyin. îyi anlamış olduğunuzdan emin olmak için
duyduklannızı bir de siz ifade etmeye çalışın.

6. Anlaşmazlığın çözümü için beyin firtması yapm. Beyin firtmasmın üç kuralım uygulayın:

O katılımcılar mümkün olduğu kadar çok fikir üretirler

o bütün fikirler kullanılabilir

o kimse kimsenin fikirlerim küçümseyemez, alay edemez

Yaratıcı olun. Birbirlerinizin fıkirlerine açık olun. Yeni fıkirlere açık olun. Ortaya çıkan bütün
fikirleri kaydedin. Denemek için bir çözüm seçin. Uzlaşmak için tartışmaya ve orta noktada
buluşmaya açık olun.

7. Çözümü deneyin. Şartları zorlayarak çözüme yardımcı olun. Sabırlı olun.

8. Eğer bir çözüm uygun olmazsa ya da olumlu sonuç getirmezse bir başkasmı deneyin.
Denemeye devam edin. Gerekirse başka beyin fırtınaları yapm.Bütün uğraşmamza rağmen
anlaşmazlığı çözemezsemz ani aşamayacağın izi kabul edin. Bazen bu en iyi çözümdür. Ayrıca
anlaşmazlık ilişkilennizin biteceği anlamına gelmez. Ani aş amal arsa da insanlar bir arada
yaşayabilirler.

Doğru Yanlış Listesi

1. Sınıfta azılı davranış sadece şakalaşmadır.

Yanlış. Evet bazı azılı davranışlar şaka gibi yapılsa da diğerleri şiddet ve korkulma içerir.

Şaka ba^en eğlenceli olabilir ancak azılı davranışlar her zaman zarar verir.

2. Bazıları azılı davranışlara maruz kalmayı hakeder.

Yanlış. Hayır, kimse bunu haketmez. Kimse bunu istemez. "Ezenler" kendilerinden farklı

olanlara takılırlar. Ancak farklı olmak bunu hakettirmez-

3. Sadece erkekler sınıf azılıları olabilir.

Yanlış. Çoğunlukla öyle olabilir ama kızlar da olabilir.

4. Bu tip davranışlardan şikayet edenler bebektir-

Yanlış. Bunlardan şikayet edenler başkaları tarafından ezilmeme haklarım korumaya

çalışıyorlar. Bunlar "ezenlerden" daha olgun ve yetişkindirler.

5. Sınıfta azılı davranışı büyümenin doğal bir parçasıdır.

Yanlış. Eğer bunu doğal kabul ederseniz hiç bir şey yapamazsınız. Alay edilmek, itilip

kakılmak, tehdit edilmek, taciz edilmek, hakaret edilmek, cam yakılma doğal değildir.

6. Eğer yokmuş gibi davranırsanız "azılılar" vazgeçer ve size dokunmaz.

Doğru ve yanlış. Bazılar evet ama bazıları sizden bir reaksiyon alana kadar uğraşır.

7. Azılılar kendilerine değer vermezler. Kendilerini sevmezler. Bu yüzden başkalanna

takılırlar.

Yanlış. Bazılannın kendine güveni vardır. ICendilerini beğenirler ve başkalarmı ezdikçe

kendilerim daha iyi hissederler. Çoğunlukla bu davranışın kendine verilen değerle İlişkisi

yoktur. Güç kullanmayla İlişkisi vardır.

8. Bir yetişkine bu tip davramşiara maruz kaldığınız söylemek hoş değildir.

Yanlış. Tam tersine. Bu dumma yardımcı olabilecek bir yetiçkine söylemek akıllılıktır. Hatta

başkasının bu durumda kaldığım biliyorsanız onu da söylemeniz gerekir.

9. Bir azılıyla başa çıkmanın en iyi yolu savaşmak ya da karşılık vermektir. .

Yanlış. Bu durumda birisinin canı yanacaktır. Ve siz karşılık verdikçe davranış yinelenecektir.

Bu durumu daha da kötül eştirir.

10. "Ezilenler" kendilerim bir süre kötü hissederler ama bu geçer.

Doğru ve yanlış. Bu kişiye göre ve ne kadar maruz kalındigına göre değişir. Ancak bu

davranış biçimi çok uzun süre acı verir. Birçok yetişkin bu kötü anılarım çok uzun süre

hatırlarlar.

 

Öğretmen ve Rehberlik