|
ETKİN DİNLEME VE NOT TUTMA
îyi dinlemek ve not almak sadece eğitimin değil, hayat başansının da temel
tacıdır. Neden iyi
dinlemek zordur ve not almak bu kadar önem taşır.
SİNİR SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ
însan sinir sistemi dakikada 200-250 kelimelik konuşma hızmı alma
kapasitesine sahip
olmasma rağmen, normal bir konuşmanın hızı dakikada 40-70 kelime
arasındadır- Buda insan sinir
sisteminin sahip olduğu kapasitenin ancak dörtte biri veya altıda birini
kullandığım gösterir. Böylece
İnsanın dinlemede olduğu her dakika içinde kafası 160-180 kelimelik bir
süre boş kalır ve bu süre
dikkatin dağılmasını son derece kolaylaştırarak adeta teşvik eder.
NOT TUTMANIN YARARLARI
Not almanın sağladığı iki büyük yarar vardır.
Birincisi, not alma eğitimin temel şartı olan •aktif katılım'ı sağlar.
Böylece uyanık kalmak,
dikkati öğrenilen konuda yoğunlaştırmak mümkün olur.
İkincisi, not alma ve alınan notları yeniden düzenleme, eğitimin en büyük
düşmanı olan
unutmayı önler. İyi bir dinleyici olmanın temel kuralı iyi not tutmak, iyi
not tutmanın yolu da iyi bir
dinleyici olmaktır.
Dinleme kısa süreli yoğunlaşmalar şeklinde olur. İnsan 30 saniye kadar
bilinçli olarak dinler,
sonra bir veya iki saniyelik kopukluk olur. Önemli olan, zorunlu olarak
meydana gelen bu
kopmalardan sonra tekrar konuya dönebilmektir. İyi ders dinleme
alışkanhğına sahip bir öğrenci
derslere devam konusunda elinden geldiğince titiz davranır. Çünkü böyle
bir öğrenci sınıfta anlatılan
dersi öğrenmenin en kolay ve biricik yolunun dersi dinlemek oiduğunu
bilir. Dersi derste
öğrenebilmek için Öğrencinin eiinde tek bir fırsat vardır. Söyleneni iyi
dinlemek ve not tutmak .
ETKİN DİNLEME
îyi not tutmanın anahtarı iyi dinlemektir. Size anlatılanları duymanız
onları dinlemiş
olduğunuz anlamına geldiğim bilirsiniz. Aşağıda etkin bir dinleyici
olmanızı sağlayacak altı
basamaktan oluşan İFAKAN adlı bir yaklaşım anlatılmaktadır.
t .... îleriyeBak
F .... Fikirler
î .... İşaretler
K .... Katil
A .... Araştır
N .... Not Tutma
ILERIYE BAK:
Dersi dinlerken öğretmenin anlatmaktan olduğundan başlayarak daha
söyleyeceğim önceden
tahmin etmeye çalışın. Bunun don yararı vardır.
*Uyamk kalırsınız.
*Dikkat kopmalarım önler, dikkatiniz! sürdürürsünüz.
* Aktif katılımda bulunursunuz. •
*Motivasyonunuz artar.
Üç aşamada 'İleriye Bak' mak mümkündür.
1. O gün
derste öğreneceğiniz konulan önceden okuyun. Bu dersi dersten Önce
çalışmak
anlamma gelmez. Yapılacak ön okumanın amacı o konuyla ilgili temel
kavramları tanıtmaktır.
Böylece fikirler, isimler, yerler, ilkeler veya formüller derste karşınıza
çıkınca onları daha kolay
anlarsınız. Bu da dersi dersten sonra daha iyi hatu-lamanıza imkan verir.
2. Dersten önce konuları okurken cevaplandırmasını İsteyeceğiniz soruların
neler
olabileceğim düşünün.
3. Eğer yukarıda anlatıldığı gibi bir Ön hazırlık yapmış olmasanız bile,
dersi dinlerken
öğretmenin daha sonra ne söyleyeceğim düşünün. Eğer öğretmen sizin
düşündüğünüzü söylememiş
olsa bile, zihninizi konu üzerinde yoğunlaştırdığınız için dersi daha iyi
anlar, sonra daha çok şey
hatırlarsınız.
FİKİRLER:
Size önemli fikİrlere kulak kabartanız gerektiğim hatırlatır. Ders konuşu,
bir konun temelim
oluşturan belirli fikirleri içerir. Bu fikirlerin neler oluğuna dikkat
edin. Genellikle anahtar fikirler
örneklerle, açıklamalarla, kanıtlarla desteklenir ve sık sık tekrarlanır.
Kendi kcndinize sürekli olarak
şu soruları sorarak anlatılan fikirleri bulabilirsiniz.
* Burada temel fikir nedir?
*Yeni bir fikir mi?
*öğretmenin bu Örneği vermesinin nedeni ne?
*Öğrctmenin bu anlattığı neyi ortaya koyuyor?
Bu sorularla anahtar fikirleri, temel kavramları bulmanız mümkün
olacaktır. Bir süre sonra
anahtar fikirlerin tekrara tekrar geçtiğini göreceksiniz.
İŞARETLER:
Bir öğretmen açık açık "Bu sınav sorusudur' demez. Ancak bir konunun
önemli bir noktasını
anlatırken belirli kelimeler kullanarak veya ses tonunda farklılıklar
yaratarak konunun Önemini
belirtir işaretler verir,
Bu işaretlere örnek olarak şuhlar sıralanabİlir:Önemli, başlıca, can
atıcı, şunu unutmayalım ki,
burada esas fikir..v.b.
Eğer Öğretmen ana fikri destekleyici kanıtlar veriyorsa muhtemelen şu
kelimelerle işaret
verecektir: örneğin, bunun tersine. aynım zamanda, benzer şekilde, buna ek
olarak..vb.
Öğretmeniniz eğer önemli bir açıklama yapacaksa şöyle diyecektir:
"Bunun üç sebebi vardır..' Bu nokta Öğretmeninizin açıklama yapmak üzere
olduğu anlamına
gelir.Burada sîz zihninizden bu sebepleri bulmaya çalışabilir ve
öğretmenin söyleyecekleri ni not
etmeye hazır olabilirsiniz.
Son bölümler ve özetler için ise şu işaretlerin kullanılması muhtemeldir:
Çoğunlukla, sonuç olarak. bu sebeple, böylece görüyorsunuz ki...v.b.
Bu İşaretlere dikkat ettiğiniz taktirde, bir sınava hangi soruların
sorulacağım önceden bilerek
girersiniz.
KATİL:
Aktif bir dinleyici olabilmek aynı zamanda eldeki imkanlardan en İyi
şekilde yararlanmayı
gerektirir. Bunun için yapmanız gerekenler şöyle sıralanabilir:
*Derse zamanında gelin
*Görebileceğiniz ve duyabileceğiniz bir vere oturun.]
*Öğretmenin söylediklerim yalnız içinizden tekrar ederek veya
söylediklerim yazarak değil,
aynı zamanda başınızı sallayarak, gülümseyerek, anlamadığınız zaman
kaşınızı çatarak, şakalarına
gülerek tepki gösterin.
Anlattığı konularla ilgilendiğim?.! görmek öğretmeni memnun eder. Tepkisiz
yüzlerden
oluşan, donuk gözlerle omzunim üzcrinden duvara bakan bir sınifa ders
vermekten hiç kimse
hoşlanmaz. Mimik vejestlerinizle dinleyeceğiniz dersin kalitesini
yükseltmek sizin elinizdedir.
ı-
ARAŞTIR:
Bunun için; •
*Öğretmene konuyla ilgili sorular sorun.
'"Konuyla ilgili fikirlerinizi öğretmeninizle veya dersten sonra
arkadaşlannızia paylasın.
*Sorulannıza verilen cevabı anlamadıysanız veya anlatılandan tatmin
olmadıysamz, yeni
sorular sorun veya ek açıklama isteyin.
*Hiç şüphesiz bir sımftaki bütün öğrencilerin yukarıda sayılanları bir
derste yapmaları
mümkün değil- Bunları derste öğretmene sormadığınız taktirde, dersten
sonra sormaya, olmazsa bir
arkadaşınızla bu konuları konuşmaya gayret edin.
*Aklınıza gelen soruları veya konu^la^ilgili' yorumlannızı unutmamak için
defterinize not
edin.
^.
"ıu« -'
- - -B.I.İ —ı.
NOTTUT: ,.^.'
Not tutmak duyduklarmıza mantıklı' b'îr çerçeve sağlayarak dersi etkin bir
şekilde dinlemenize
yardımcı olur. Not tutmak öğrenme olayının ön şartlarım yerine getirmeye
imkan verir.Bunlar:
* Uyanık ve dikkat
* Aktİfkatılım
* Motivasyon
* Sonuçların geribildirimi'dir.
Not tutuğunuz zaman notlarınızı bütünüyle düzenleyebilmeniz için fikirleri
ve önemli
noktaları araştırmak gereğim duyarsınız.
Not tutmak, öğrenilen malzemenin hafızada tutulmasın! sağlar.Bu da
eğitimin başansuu
yükseltir.
Ders dinlerken tutuğunuz notların kolay okunabilen, kısa ve açık
olabilmesi için şu önerilere
özel Önem verin ve uygulayın:
* Not tutuğunuz kağıt konusunda cömert oîun.Küçük bir kağıda,
sıkıştırılmış bir şekilde
yanarak not tutmayın. Sayfanın altında, üstünde ve sol tarafında boşluk
bırakarak not alın.Böylece bu
boşluklara daha sonra gelen bilgileri veya kendi-düşüncelerinizi eklemeniz
mümkün olabilir.
*Her yeni fikri yeni bir satıra yazın.
*Kcndiniz için bir kısaltma dili belirleyin ve kullanm:
*Konuçmanın hızlı aktığı yerde bir çizgi koyun(_____) Bu çizgi
kaçırdığınız kelimelerin
yaklaşık miktarım belirler ve bunu tamamlamanız gcrektiğini sizc
hatırlatır.
* Nottarınızı temize çekin.Bu işlemi mümkünse notları tutuğunuz gece,
değilse en geç bir
sonraki dersten önce yapm.
*Önemli kelimelere dikkat çekmek için kendi belirlediğiniz sembolleri
kullarım ; altını
çİzin,büyük harflerle yazın,daire veya kare içine alın.
OKUL REHBERLİK SERVÎSÎ
|
